Παρατηρώντας το σμήνος

Άρθρο για συζήτηση, του Florian Hauschild, στις 16 Μαΐου 2011 από το γερμανικό blog le bohémien

Τον τελευταίο καιρό  οι Anonymous τράβηξαν πολλές φορές την προσοχή. Στην αρχή σαν υπερασπιστές του Wikileaks, έπειτα με την υποστήριξη των αραβικών εξεγέρσεων, τις επιθέσεις εναντίον τις Sony, και τελευταίως εξαιτίας της φαγωμάρας στο εσωτερικό τους. Το blog le bohémien  σε μια ανάλυση δύο μερών, έχει νεότερα γύρω από τους Anonymous και ανασύρει το πέπλο μυστηρίου, το οποίο κρατά τη συλλογικότητα στο αθέατο.

Η παρατήρηση στο ζωϊκό βασίλειο

Οι βιολόγοι ερευνητές μπορούν να εξηγήσουν με ποιον τρόπο οργανώνεται ένα φαινομενικά ανοργάνωτο σμήνος πουλιών. Τα πτηνά προσανατολίζονται, όταν πετούν με τον διπλανό συνταξιδιώτη τους και φροντίζουν να εναρμονίζουν αυτόματα την ταχύτητα της πτήσης και την κατεύθυνσή τους. Κατ΄αυτόν τον τρόπο μπορούν να αλλάζουν την κατεύθυνση τους πολύ γρήγορα και ευέλικτα, δίχως να υπάρχει αρχηγός ή κεφαλή στο σμήνος.

Το ερώτημα που προκύπτει και απασχολεί τους κοινωνιολόγους ειδικούς σε συνάρτηση με το παράδειγμά μας: μπορεί αυτή η αρχή να λειτουργήσει και στην ανθρώπινη κοινωνία; Άναρχη οργάνωση, δομές δίχως ρόλους, στοχευμένες δράσεις χωρίς ηγεσία; Τον τελευταίο καιρό φαίνεται ότι η συλλογικότητα δράσεων στο Διαδίκτυο, οι Anonymous επιχειρούν να δώσουν απάντηση σ΄αυτό το ερώτημα. Μέχρι στιγμής τα κυρίαρχα Media αναφέρονται σ΄αυτούς με χαρακτηρισμούς, όπως δυναστεία των χάκερ, ακτιβιστές του κυβερνοχώρου ή ιντερνετικοί Ρομπέν, και εδώ ακριβώς ανοίγει ο χώρος για βαθύτερα ερωτήματα.

Την προσοχή παγκοσμίως τράβηξαν οι Anonymous σε δημόσιο χώρο, όταν το 2008 ξεκίνησαν τις διαδηλώσεις, φορώντας τη μάσκα του Guy Fawkes- γνωστός ήρωας από την ταινία «V for Vendetta»- και κινητοποίησαν τους οπαδούς που ήταν κατά της Σαϊεντολογίας, επίσης κινητοποίησαν πολίτες για την υπεράσπιση της ελεύθερης γνώμης στο Διαδίκτυο, φροντίζοντας να κατέβουν 8.000 άνθρωποι στους δρόμους, αφήνοντας τις δουλειές στα γραφεία τους.

Στο ευρύτερο κοινό, όμως, οι Anonymous έγιναν γνωστοί από τις δημοσιεύσεις εγγράφων από το Wikileaks. Μετά από την προσπάθεια να επιβάλλουν κυρώσεις οι επιχειρήσεις Mastercard και Paypal στο project Wikileaks του Julian Assange, το ανώνυμο σμήνος ανταπέδωσε με θεαματικό τρόπο, οργάνωσαν, επαγγελματικά, άρτιες επιθέσεις και ανάγκασαν τους σέρβερ αυτών των πολυεθνικών για κάποιο χρονικό διάστημα να γονατίσουν. Τυχαίο και ανάξιου λόγου γεγονός ή άρτια επιχειρησιακή ετοιμότητα;

Προσπάθεια ανάλυσης

Τι είναι οι Anonymous; Έως τώρα γνωρίζουμε για αυτούς ότι σαν συλλογικότητα δεν έχουν κάποιον ηγετικό πυρήνα ή ιεραρχία, καμία τυπική δυνατότητα μέλους.  Οι Anonymous αυτοχαρακτηρίζονται ως μια «συνεχώς μεταλλασσόμενη και ρευστή μορφή». Αυτό, όμως, που ισχύει είναι ότι ο καθένας μπορεί να γίνει ένας από τους Anonymous, όποιος το θελήσει μπορεί να συμμετάσχει. Ωστόσο υπάρχει κοινός αξιακός κώδικας που στοχεύει στον κοινό αγώνα για την έκφραση Ελευθερίας στο διαδίκτυο, όπως και για την απρόσκοπτη ανταλλαγή πληροφοριών και ενάντια στη λογοκρισία.

Υπό αυτήν την έννοια οι Anonymous μπορούν να ιδωθούν και σαν σημείο των καιρών, γεννημένοι στην εποχή του διαδικτύου, της ψηφιακής δικτύωσης και της άμεσης ανταλλαγής πληροφοριών, παγκοσμίως, που πια ανήκει στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων. Έτσι, η ελεύθερη και ψηφιακή επικοινωνία όλο και περισσότερων ανθρώπων εκλαμβάνεται ως βασικό ανθρώπινο Δικαίωμα, κι αυτός είναι λόγος σοβαρός για υπεράσπιση. Πράγμα που φαίνεται να αποτελεί αρκετή δικαιολογία για την παρουσία τους. Δεν ενδιαφέρονται ως συλλογικότητα για το άτομο, αλλά για την απόδοσή του στην εκπλήρωση κοινών σκοπών. Προς στιγμήν μοιάζει να είναι ασαφές, γίνεται, όμως, όλο και πιο ξεκάθαρο.

Η συνεχώς «μεταλλασσόμενη και ρευστή μορφή», και το σμήνος

Έτσι, ανακύπτει αναπόφευκτα το ερώτημα για τον εξωτερικό παρατηρητή, τον κοινωνιολόγο που αναλύει την ομάδα, κατά πόσο είναι δυνατό να υπάρχει οργάνωση στην εργασία τους και συνεννόηση πάνω σε κοινούς σκοπούς, χωρίς να υφίσταται μια τυπική οργανωτική δομή; Πίσω στην εικόνα με το σμήνος των πουλιών, απαραίτητη για την παραγωγή νοήματος. Μεμονωμένοι δράστες επικοινωνούν μεταξύ τους πάνω σε ένα επιχειρησιακό σχέδιο με ταχύτητα και κατεύθυνση. Μοιάζει σαν να «πετά» όλο το σμήνος στην ίδια κατεύθυνση, ακόμα κι αν δεν έχει αποφασιστεί προηγουμένως ο «προορισμός».

Ωστόσο, όλο και πιο συχνά παρατηρείται μια κλιμάκωση της δυσκολίας στις δράσεις τους, όπως στις πρώτες επιδείξεις τους που αν και θεαματικά σκηνοθετημένες, ήταν απλές. Αργότερα εκτελούνταν πια επαγγελματικά οργανωμένες  επιθέσεις, τύπου DDos-Attacken.

Η καταστροφικότητα λοιπόν, είναι πιο εύκολη να επιτευχθεί από την δημιουργικότητα, ωστόσο φαίνεται η συλλογικότητα να έχει ξεπεράσει αυτήν τη φάση κατά την εξέλιξή τους. Σήμερα, οι Anonymous μπορούν να οργανώσουν στοχευμένα επιχειρησιακά σχέδια μέσα από ομαδική συνεργασία. Στο project Crowdleaks συναντώνται ομοϊδεάτες, που δημοσιεύουν έγγραφα από το Wikileaks ανεξάρτητα από τα mainstream- Media, ανακινούν έρευνες και συντάσσουν άρθρα. Ένα project που δεν εμφανίστηκε στη συλλογική συνείδηση μέχρι τώρα, δείχνει, όμως, ότι ο άνθρωπος φαίνεται να είναι σε θέση να εργάζεται για έναν κοινό σκοπό με δημιουργικό και παραγωγικό τρόπο, χωρίς καμία τυπική οργανωτική δομή. Επιπλέον, τόσο η ποιότητα όσο και η επιτυχία, για παράδειγμα της Wikipedia καταδεικνύουν ποιες είναι οι παραγωγικές δυνατότητες του ανθρώπου μέσα στο «σμήνος». Οι Anonymous, όπως και η Wikipedia δεν λειτουργούν μέσα από άκαμπτες ιεραρχίες, σίγουρα υπάρχουν θέσεις κλειδιά, που αποφασίζουν για αλλαγές σε άρθρα, η γνώση, όμως, έρχεται εντέλει από το μαζικό και λαμβάνεται απ΄αυτό χωρίς καμία απευθείας εντολή.

Όσο πιο βαθιά αναζητά κανείς απαντήσεις για τη συλλογική συνείδηση του ανθρώπου, καταλαβαίνουμε ότι στο τέλος, εξαιτίας και της σαφέστατης απουσίας οργανωτικών δομών σε ένα σμήνος, οι απαντήσεις βρίσκονται στις ιδιαίτερες δομές επικοινωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων στη συλλογικότητα.

Οι Anonymous ήδη σημειώνουν εντυπωσιακή εξέλιξη. Όποιος θέλει μπορεί να βρει την οργάνωση, κάνοντας αναζήτηση στο Google στο λήμμα „#opnewblood guide“, έτσι, ο καθένας μπορεί να έχει εικόνα από τους Anonymous και τη δικτύωσή τους, καθώς και για τον τρόπο επικοινωνίας σε διαφορετικές γλώσσες, καθώς, επίσης, να παρατηρήσει κανείς τον τρόπο εργασίας πάνω σε έγγραφα, δηλώσεις και δράσεις. Ο αρθρογράφος κατάφερε να έχει εικόνα από τον τρόπο δουλειάς της συλλογικότητας.

Οι προοπτικές

Αβέβαιο είναι τι πορεία θα ακολουθήσουν οι Anonymous στο μέλλον. Ποτέ μέχρι σήμερα οι δυνατότητες δικτύωσης και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των ανθρώπων δεν υπήρξαν τόσο διαδεδομένες. Η παραγωγικότητα, η οποία διοχετεύει σήμερα ο άνθρωπος μέσα στη δικτύωση, ακόμα δεν έχει γίνει κατανοητή ούτε ως προς την πρόθεση του εγχειρήματος. Φυσικά, παραμονεύουν και κίνδυνοι, η ιστορία μας διδάσκει ότι ακόμα και μαζικά κινήματα μπορούν να γίνουν τυραννικά.

Επιπλέον, οι Anonymous έχουν να επιδείξουν ήδη το πρώτο τους εσωτερικό πραξικόπημα στις τάξεις τους. Στις 7 Μαΐου ακούστηκε στην μπλογκόσφαιρα, ότι ένας τεχνικός Administrator στις δομές επικοινωνίας των Anonymous, ονόματι Ryan, δήλωνε τη δυσαρέσκειά του απέναντι στην άναρχη δομή της συλλογικότητας. Ο ίδιος ο Ryan κατέθετε πως ήθελε μόνο και μόνο να σαμποτάρει την υπάρχουσα δομή και να την κάνει πιο συγκεντρωτική. Κατ΄αυτόν τον τρόπο έθεσε υπό τον έλεγχό του τα domain AnonOps.ru και AnonOps.net. Το σμήνος αντέδρασε, αποκάλυψε τον μόλις ενηλικιωμένο Ryan και τον εξοστράκισε, μετά από δύο μέρες εσωτερικής φαγωμάρας, από τις τάξεις του. Η δήλωση του Ryan: „The only way to make things safe is to make users aware how insecure it is.”

Η δήλωση αυτή ακουμπά, όχι μόνο τον πυρήνα ενός προβλήματος που συναντάται παντού, αλλά κατά βάση βρίσκεται πλήρως στο πνεύμα της φιλοσοφίας των Anonymous, πέρα από κάθε ιδεαλισμό και ενεργητικότητα ομολογείται, επανειλημμένως, το ερώτημα στη συλλογικότητα, «τι μέλλει γενέσθαι;» αναφορικά με τους υψηλούς στόχους που συμφωνούν ενάντια στη συγκέντρωση της εξουσίας, την υπονόμευση και την αγιοποίηση του μέσου.  Επίσης, είναι αβέβαιο ως τώρα κατά πόσο και με ποιον τρόπο οι Anonymous αποστασιοποιηθούν από τους χώρους συνωμοσιολογίας που τους περιβάλλουν, καθώς τέτοιοι χώροι σηκώνουν, επίσης τα λάβαρα της δήθεν ανεξαρτησίας και ελευθερίας της γνώμης. Μάλλον τα αντιμετωπίζει αυτά με σαρκαστική και σατιρική διάθεση μέσα στη συλλογικότητα, „do it for the lulz“ .

Ωστόσο οι κίνδυνοι δεν ελλοχεύουν μόνον σ΄αυτήν την περίπτωση, το ίδιο θα μπορούσε να γίνει με τη λογοκρισία και τον έλεγχο, και να χαθούν οι δυνατότητες της ψηφιακής δικτύωσης, πριν ακόμη εξελιχθούν σε βαθμό ικανοποιητικό. Τα συμφέροντα εξουσίας και η επίτευξη των στόχων τους, ώστε να διατηρηθεί το υπάρχον Status ανέκαθεν αποτελούσαν κινητήρια πολιτική δύναμη. Σε περίπτωση που οι Anonymous συνεχίζουν να μεγαλώνουν, κυβερνήσεις και μυστικές υπηρεσίες θα ασχοληθούν όλο και περισσότερο μαζί τους, μπαίνοντας στο στόχαστρό τους.

Ακόμα και στις τυπικές Δημοκρατίες η ελευθερία της πληροφόρησης δεν αποτελεί καμμία αυτονόητη αξία. Οι εμπειρίες του ιδρυτή των Wikileaks, Julian Assange, με κρατικές αρχές και μυστικές υπηρεσίες, αποτελούν μια πικρή πρόγευση, μπροστά σ΄αυτά που θα μπορούσαν να συμβούν. Για μια τέτοια εξέλιξη φαίνεται ότι οι Anonymous έχουν πάρει θέση ως ο καλύτερα οργανωμένος παίκτης σ΄αυτό το πεδίο, ιδιαίτερα ως συμμετέχοντες που δεν υπακούν σε καμμία ιεραρχία, έτσι που πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να παγιδευτούν.

Τελειώνοντας την έρευνα ο αρθρογράφος παραπέμπει στην εξής μεταφορική εικόνα: Το μόρφωμα των Anonymous ενεργεί ορισμένες φορές σαν νεαρό άτομο που βρίσκεται στην εφηβεία. Απόλυτο, γεμάτο ιδανικά, συχνά απερίσκεπτο και όχι ώριμο. Αποτελεί αυτό  λόγος να το δαιμονοποιούν; Δεν νομίζω ότι υπάρχει λόγος, γιατί σε σχέση με τις δυνατότητες των ψηφιακών μέσων και τη συνειδητοποίηση πάνω στους κινδύνους που θα μπορούσαν να ανακύψουν γύρω από την ελευθερία της έκφρασης, βρισκόμαστε οι περισσότεροι ακόμα στο εξελικτικό στάδιο ενός νεογνού.

Πηγή: http://le-bohemien.net/2011/05/16/anonymous-artike/

Υπεύθυνος για τη μετάφραση parameter λ

Shortlink:
http://wp.me/p1pa1c-blN
ΠΗΓΗ : http://parallhlografos.wordpress.com/