Κύπρος: Πλησιάζει η ώρα της κρίσης

Κύπρος: Πλησιάζει η ώρα της κρίσης

της Άννας Μπαλλή, ειδικής συνεργάτιδας του Inprecor

[Πηγή: INPRECOR, 18/11/2013]

Την ηθική ισχύ πρόβαλε ως βασικό θέμα των συνομιλιών για το Κυπριακό ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης σε πρόσφατη συνέντευξή του. Υπογράμμισε μάλιστα για πολλοστή φορά ότι θέλει να πάει σε συνομιλίες.

Ωραία ακούγεται η ηθική ισχύς. Δυστυχώς, όμως, για την Κύπρο και για όλους όσοι θα το επιθυμούσαμε, γνωρίζουμε –και ο κ. Αναστασιάδης– ότι οι εξελίξεις στο κυπριακό, και όχι μόνο, κάθε άλλο παρά από την ηθική καθορίζονται.

Έτσι είδαμε τον ειδικό σύμβουλο του ΓΓ του ΟΗΕ Αλεξάντερ Ντάουνερ να φροντίζει ώστε να εξουδετερωθούν δύο πρωτοβουλίες της Κυπριακής Δημοκρατίας, πετυχαίνοντας με κινήσεις και ενέργειές του να μην υπάρξει διορισμός Ευρωπαίου απεσταλμένου στο Κυπριακό αλλά και να τεθεί εκτός ατζέντας η πρόταση για την επιστροφή της Αμμοχώστου. Και στις δύο περιπτώσεις οι παρεμβάσεις του Ντάουνερ βρήκαν εμπόδιο στις Βρυξέλλες. Είδαμε, επίσης, τον γγ του ΟΗΕ να πιέζει για χρονοδιάγραμμα έναρξης των συνομιλιών, ενώ δεν υπάρχει κοινό ανακοινωθέν για τη βάση των διαπραγματεύσεων.

Τέλος, είδαμε τη δήλωση του Ταγίπ Ερντογάν ότι «δεν υπάρχει κράτος που να ονομάζεται Κύπρος» και θαυμάσαμε τη στάση των εταίρων μας:  Ο Πίτερ Στάνο, εκπρόσωπος του επιτρόπου Διεύρυνσης Στ. Φούλε, σε σχετική ερώτηση του Έλληνα ευρωβουλευτή Γιώργου Κουμουτσάκου, απάντησε ως εξής: «Όπως γνωρίζετε η Κομισιόν δεν παρέχει σχόλια επί διαφορετικών τοποθετήσεων ή επί της ερμηνείας τους στα ΜΜΕ»!!! Και μάλιστα συνέστησε στην ελληνική και την ελληνοκυπριακή πλευρά να αποφεύγουν τέτοιου είδους συζητήσεις αφού «η Κομισιόν προτρέπει την αποφυγή κάθε είδους απειλής, πηγής τριβών ή ενέργειας που θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά στις καλές γειτονικές σχέσεις και στην ειρηνική επίλυση διαφορών», υπενθυμίζοντας ότι υπάρχει «η δέσμευση της Τουρκίας και η συμβολή της με συγκεκριμένους τρόπους σε μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, και αυτό είναι κρίσιμο»! Με λίγα λόγια ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος δεν ενοχλήθηκε από τη δήλωση Ερντογάν, του οποίου εκτιμά μάλιστα τη συμβολή στη διευθέτηση του κυπριακού, αλλά από τις αντιδράσεις της ελληνικής και ελληνοκυπριακής πλευράς.

Όσο για τις ΗΠΑ, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι δεν είχε υπόψη της το συγκεκριμένο ισχυρισμό και είπε ότι θα ερευνήσει περαιτέρω το θέμα. Την ίδια ώρα, η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις Βικτόρια Νούλαντ, μιλώντας στο Ατλαντικό Συμβούλιο, στην Ουάσιγκτον, έκανε λόγο για «ευκαιρίες» στην προσπάθεια προώθησης της ειρήνης και ειδικότερα επίλυσης του προβλήματος της Κύπρου. Η κυρία Νούλαντ υποστήριξε ότι ο τομέας της ενέργειας στην περιοχή δημιουργεί «νέα δεδομένα» και κάλεσε τις δύο κοινότητες του νησιού να συνεργαστούν όχι μόνο για τη λύση του Κυπριακού αλλά και για να αξιοποιήσουν μαζί τους υδρογονάνθρακες.

Η τακτική του κατευνασμού φέρνει υποχωρήσεις

Η δήλωση του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν ότι «δεν υπάρχει κράτος που να ονομάζεται Κύπρος» δεν θα πρέπει να προκαλεί καμία έκπληξη. Ούτε και η στάση της ΕΕ, των ΗΠΑ ή του γγ του ΟΗΕ, που όχι μόνο στέκουν αδιάφοροι μπροστά σε αυτές τις τουρκικές προκλήσεις, αλλά καταβάλλουν προσπάθεια να πείσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά να αποδεχτεί λύσεις τύπου σχεδίου Ανάν.

Κάποτε θα πρέπει η κυπριακή κυβέρνηση και η ελληνική να αντιληφθούν, αν βέβαια το θέλουν, ότι η πολιτική με την οποία χρόνια τώρα επιδιώκουν να λύσουν το κυπριακό (κατευνάζοντας την Άγκυρα και τους «συμμάχους») οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην ικανοποίηση των σχεδιασμών της Τουρκίας.

Οι ευθύνες των κυπριακών αλλά και ελληνικών κυβερνήσεων θα έπρεπε να αναζητηθούν σε βάθος χρόνου, ξεκινώντας από την ολέθρια υποχώρηση της ελληνικής πλευράς, που έγινε από τον Μακάριο το 1977, όταν αυτοϋποβιβάστηκε σε εκπρόσωπο της ελληνικής κοινότητας για να συναντηθεί με τον υποτελή στην Άγκυρα Ντενκτάς, μετατρέποντας το κυπριακό από θέμα εισβολής και κατοχής σε δικοινοτική διαφορά. Από τότε, σε όλες τις συνομιλίες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα κάποιος μπορεί να δει τη συνεχή διολίσθηση προς τις τουρκικές θέσεις, καθώς κάθε φορά, για να μην κατηγορηθεί ότι δεν επιθυμεί το διάλογο, η κυπριακή κυβέρνηση προχωρούσε σε παραχωρήσεις παρά την αντίθετη γνώμη του ελληνοκυπριακού λαού. Παραχωρήσεις που όχι μόνο δεν έφεραν την παραμικρή υποχώρηση από την τουρκοκυπριακή πλευρά, που ακολουθεί πιστά τις οδηγίες της Άγκυρας, αλλά αντιθέτως αύξησαν τις απαιτήσεις της Τουρκίας, του γγ του ΟΗΕ και ισχυρών παικτών στην περιοχή για περισσότερες παραχωρήσεις.

Πρόσφατα, μάλιστα, είχαμε και μια επικίνδυνη εκτροπή. Οι εκπρόσωποι των κοινοτήτων αναβαθμίστηκαν σε κρατικούς εκπροσώπους για επαφή με Τουρκία και Ελλάδα. Αυτό έγινε γιατί ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θέλει, όπως λέει, να μιλήσει απευθείας με την Τουρκία, καθιστώντας την υπόλογη για την κατοχή της Κύπρου. Αυτό θα μπορούσε να γίνει αν ο Ν. Αναστασιάδης μπορούσε να συζητήσει πρόσωπο με πρόσωπο με τον Τούρκο πρόεδρο Γκιουλ. Κάτι τέτοιο, όμως, το αποκλείει η Άγκυρα, επειδή αυτό θα σήμαινε εκ προοιμίου αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία. Αυτό που θα συμβεί, λοιπόν, όπως ήδη αναφέραμε, είναι ότι εκπρόσωποι των δύο κοινοτήτων θα συναντηθούν με κρατικούς εκπροσώπους της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Αυτό σημαίνει:

Α) Εδραίωση της θέσης ότι το Κυπριακό είναι δικοινοτική διαμάχη και η Τουρκία εμφανίζεται με ρόλο συνομιλητή αντί κατακτητή.

Β) Ακυρώνεται η αντιδήλωση της 21/9/2005, που αποτελεί τμήμα του κοινοτικού κεκτημένου και ορίζει ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και την τελική ένταξη ή ειδική σχέση με την Ε.Ε. την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Γ) Αν η Ελλάδα συνομιλεί επισήμως με τον εκπρόσωπο του ψευδοκράτους, τότε γιατί δεν θα γίνει δεκτός ο εκπρόσωπος του ψευδοκράτους (που μέχρι τώρα αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία) και από άλλες χώρες;

Όλα αυτά ενώ γίνονται προσπάθειες για να ξεκινήσουν οι συνομιλίες μεταξύ ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς.

«Κοινή δήλωση» και τουρκικό σχέδιο Β’

Η κυβέρνηση Αναστασιάδη δηλώνει ότι δεν θα προσέλθει στις συνομιλίες εάν το περίγραμμα της επιδιωκόμενης λύσης δεν έχει ξεκαθαρίσει μέσω της «κοινής δήλωσης» που θα σηματοδοτεί την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο ελληνοκυπριακό προσχέδιο κοινής δήλωσης η Λευκωσία διατυπώνει με σαφή τρόπο τη θέση της ότι το κράτος θα έχει μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια.

Όμως, από την πλευρά του ο κατοχικός ηγέτης Ντερβίς Έρογλου έσπευσε να ξεκαθαρίσει τη θέση της τουρκικής πλευράς στο θέμα της κυριαρχίας. Αναφερόμενος στο θέμα, είπε ότι μια κυβέρνηση συνεταιρισμού θα είχε μία διεθνή προσωπικότητα και μία έδρα στον ΟΗΕ, αλλά ότι καμία ομοσπονδία δεν έχει μία και μοναδική κυριαρχία. Επεκτείνοντας την προσέγγιση αυτή και με στόχο να αναδείξει τη θέση για δύο χωριστές οντότητες, ο Ντερβίς Έρογλου ανέφερε ότι θα υπάρχει εσωτερική υπηκοότητα.

Είναι σαφές ότι στο θέμα της κυριαρχίας και γενικά της δομής του κράτους, οι Τούρκοι έχουν ως αφετηρία τη θέση πως στο νησί υπάρχουν δύο χωριστές οντότητες, οι οποίες θα δημιουργήσουν ένα συνεταιρισμό υπό κοινή ομπρέλα. Τούτο σημαίνει πως ανά πάσα στιγμή οι Τούρκοι θα μπορούν να αποσυρθούν παραμένοντας τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος, έχοντας ως γείτονα το ελληνοκυπριακό συνιστών κράτος. Επί της ουσίας, αυτό που περιγράφει ο κατοχικός ηγέτης είναι συνομοσπονδία.

Είναι φανερό ότι αν επιμείνουν και οι δύο πλευρές στις θέσεις τους –η τουρκοκυπριακή πλευρά είναι σίγουρο ότι θα επιμείνει– δεν μπορεί να υπάρξει κοινό ανακοινωθέν. Τι θα γίνει αλήθεια στην περίπτωση αυτή; Έχει η κυπριακή κυβέρνηση κάποιο σχέδιο για το πώς θα αντιμετωπίσει μια τέτοια εξέλιξη;

Η Τουρκία πάντως έχει. Σύμφωνα με την εφημερίδα Milliyet, η διάσκεψη για την Κύπρο, που θα πραγματοποιηθεί το 2014, θα είναι η τελευταία ευκαιρία για τη διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη δημιουργία ενός ενιαίου κράτους στο νησί – κοινό για τους Έλληνες και τους Τούρκους. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών διοχετεύει σε τουρκικές (και τουρκοκυπριακές) εφημερίδες πληροφορίες για την ύπαρξη σχεδίου Β΄, με τη λογική ότι σε περίπτωση μη λύσης θα προωθηθεί η προσέγγιση ότι από τη μη επίτευξη συμφωνίας προκύπτει λύση!

Το σχέδιο δεν λαμβάνει υπόψη τις παραμέτρους του ΟΗΕ, και με τη νοοτροπία ότι η μη λύση «γεννά» λύση επικεντρώνεται στη φόρμουλα των δύο κρατών.Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η Άγκυρα θεωρεί ότι οι παράμετροι έχουν αλλάξει με το φυσικό αέριο και το έργο μεταφοράς του «νερού ειρήνης» από την Τουρκία στα κατεχόμενα.

Υποστηρίζεται δε ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν θα μπορούν να εξαγάγουν το φυσικό αέριο μόνοι τους, και αν θέλουν να το βγάλουν και να το χρησιμοποιήσουν θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα νέο συνεταιρισμό με το ψευδοκράτος, αλλιώς θα συζητήσουν τα δύο κράτη. Η Τουρκία υποστηρίζει ότι η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική λύση για τη μεταφορά του φυσικού αερίου στον κόσμο είναι μέσω αυτής.

Είναι φανερό ότι με την καταστροφική πολιτική χρόνων των ελληνοκυπριακών και ελληνικών κυβερνήσεων και με τη βοήθεια «φίλων και συμμάχων» στο Κυπριακό η Τουρκία όχι μόνο δεν είναι υπόλογη αλλά βρίσκεται σε θέση να διαπραγματεύεται είτε τη νομιμοποίηση της εισβολής και κατοχής είτε και διεύρυνση των δεδομένων που προκύπτουν από αυτήν μέσα από ένα «συνεταιρισμό» δύο κρατών, που θα της δίνει την ευκαιρία να έχει λόγο και σε όσα θα συμβαίνουν ή θα αφορούν το 60% του νησιού στο οποίο σήμερα δεν έχει έλεγχο.

Κύμα πωλήσεων περιουσιών στα κατεχόμενα

Στο μεταξύ, ο αυξανόμενος αριθμός αιτήσεων Ελληνοκύπριων ιδιοκτητών γης στην «επιτροπή ακίνητης περιουσίας» του ψευδοκράτους {προκειμένου να πουλήσουν τις περιουσίες που έχουν στα κατεχόμενα} προκαλεί πολλές ανησυχίες στη διακομματική επιτροπή που συστάθηκε για να μελετήσει το θέμα. Όπως γράφει η κυπριακή εφημερίδα Σημερινή, «η επιτροπή θεωρεί ότι η μέθοδος αυτή οδηγεί ουσιαστικά σε ξεπούλημα της κατεχόμενης περιουσίας και μάλιστα σε εξευτελιστικές τιμές. Η εκτίμηση των πολιτικών δυνάμεων είναι πως στόχος της Άγκυρας είναι η περιουσιακή εθνοκάθαρση, η οποία θα οδηγήσει σταδιακά στην πλήρη τουρκοποίηση του κατεχόμενου τμήματος της νήσου, η οποία ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα τη σταδιακή μετατροπή της de facto διχοτόμησης σε de jure, στη βάση του νέου ιδιοκτησιακού καθεστώτος που θα προκύψει μέσα από την εξαγορά των ιδιωτικών περιουσιών στα κατεχόμενα».

Δυστυχώς, μόνο ένα θαύμα θα μπορούσε να αλλάξει τα σημερινά δεδομένα (πχ περιφερειακές ανατροπές), όχι μόνο εξαιτίας των επί χρόνια κακών χειρισμών στο ζήτημα, όχι μόνο γιατί η οικονομική κατάσταση σε Κύπρο και Ελλάδα κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα, αλλά και γιατί ας μην ξεχνάμε ότι ο σημερινός πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας υπήρξε υπέρμαχος του Σχεδίου Ανάν και επίσης οι υπέρμαχοι του Σχεδίου Ανάν στην Ελλάδα βρίσκονται στη σημερινή ελληνική κυβέρνηση.

Ο …λαός να βάλει το χέρι του…