Η “αρπαγή” γης εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη με την είσοδο στη γεωργία μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων

Η “αρπαγή” γης εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη με την είσοδο στη γεωργία μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων

Το Δικαίωμα στη γη δεν είναι πια ένα ζήτημα που αφορά μόνο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, αφού οι κρατικές ενισχύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση βοηθούν τις  εταιρείες να ιδιοποιούνται τεράστιες εκτάσεις γης. Tου John Vidal guardian.co.uk, 17 Απριλίου 2013

[Πηγή: Περγάδι, 15/05/2013]

Σύμφωνα με πρόσφατη επιστημονική έρευνα, στην Ευρώπη τεράστιες εκτάσεις γης καταλήγουν σε μεγάλες εταιρείες, σε  κερδοσκόπους, σε πλούσιους ξένους αγοραστές και συνταξιοδοτικά ταμεία όπως ακριβώς και στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Κινέζικες εταιρείες, κρατικά κεφάλαια από τη Μέση Ανατολή, hedge funds, ρώσοι ολιγάρχες και οι γίγαντες της βιομηχανίας μεταποίησης αγροτικών προϊόντων έχουν εντείνει την τελευταία δεκαετία,τις προσπάθειες τους για αγορά γης, σε μια διαδικασία που,όπως αναφέρεται στη μελέτη, είναι πλέον εντελώς ασύμφορο στους απλούς ανθρώπους να μπορούν να ζήσουν σαν γεωργοί και έτσι η γεωργία και η ιδιοκτησία αγροτικής γης συγκεντρώνεται στα χέρια λίγων.

Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Transnacional, της Via Campesina και άλλων http://www.eurovia.org/IMG/pdf/Land_in_Europe.pdf, το μισό του συνόλου της γεωργικής γης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανήκει σήμερα στο 3% των μεγάλων εταιρειών , με  πάνω από 100 εκτάρια.

Σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, η ιδιοκτησία της γης είναι τόσο άνιση όσο στη Βραζιλία, την Κολομβία και τις Φιλιππίνες.

Ενώ οι μικροκαλλιεργητές εγκαταλείπουν τη γη τους εδώ και δεκαετίες, οι κερδοσκόποι και οι παραγωγοί των αγροτικών επιχειρήσεων ιδιοποιούνται τεράστιες εκτάσεις γης, σύμφωνα με αυτή την πολυσέλιδη μελέτη.

Αυτό μπορούμε να το δούμε να γίνεται ευρύτατα στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, υποστηρίζουν οι 25 συγγραφείς της μελέτης, από 11 χώρες.

Στην Ουκρανία, 10 γίγαντες της βιομηχανίας μεταποίησης αγροτικών προϊόντων ελέγχουν σήμερα περίπου 2,8 εκατομμύρια εκτάρια.

Ένας ολιγάρχης, από μόνος του, κατέχει πάνω από 500.000 εκτάρια. Κινεζικές εταιρείες έχουν εξαπλωθεί παντού στη Βουλγαρία και εταιρείες από τη Μέση Ανατολή είναι  σήμερα μεγαλοπαραγωγοί στη Ρουμανία.

Επιταχύνεται η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας της γης. Στη Γερμανία, 1,2 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις το 1966-67 έγιναν 299.100  το 2010. Από αυτές, οι κάτω από 2 εκτάρια μειώθηκαν από 123.670 εκτάρια το 1990, σε μόλις 20.110 το 2007.

Στην Ιταλία, 33000 γεωργικές εκμεταλλεύσεις κατέχουν σήμερα 11 εκατομμύρια εκτάρια, ενώ στη Γαλλία περισσότερα από 60.000 εκτάρια γεωργικής γης χάνονται κάθε χρόνο για να γίνουν δρόμοι, υπεραγορές και την επέκταση των πόλεων.

Στην Ανδαλουσία, στην Ισπανία, ο αριθμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων μειώθηκε πάνω από τα δύο τρίτα και ήταν λιγότερο από 1 εκατομμύρια το 2007. Το 2010, το 2% των γαιοκτημόνων κατείχαν τα μισά εδάφη.

Η έρευνα δεν έγινε στην Αγγλία, η οποία εμφανίζει  από τα μεγαλύτερα ποσοστά συγκέντρωσης της γης στον κόσμο, με το 70% του συνόλου της γης, σύμφωνα με τους ερευνητές να το κατέχει μόνο το 1% του πληθυσμού.

“Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου δυναμική συγκέντρωσης της γης στα χέρια λίγων και αντανακλά μια τρομακτική αύξηση της αρπαγής της γης. Αυτό επιδείνωσε την υφιστάμενη κατάσταση όπου πολλοί νέοι άνθρωποι,που θα ήθελαν να παραμείνουν στις καλλιέργειες τους ή να ξεκινήσουν να εργάζονται στη γεωργία, δε καταφέρνουν να τις διατηρήσουν ή να έχουν πρόσβαση στη γη”, δήλωσε ο καθηγητής Δρ Jan Douwe van der Ploeg του Πανεπιστημίου του Wageningen, και μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Οι συντάκτες της μελέτης υποστηρίζουν ότι αυτή η αρπαγή γης ενισχύθηκε από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), που κάθε χρόνο μοιράζει το ένα τρίτο του συνόλου των επιδοτήσεων της ΕΕ, αλλά τα κονδύλια αυτά καταλήγουν στις μεγάλες γεωργικές επιχειρήσεις.

“Στην Ιταλία, το 2011, στο 0,29% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων κατέληξε το 18% του συνόλου των επιδοτήσεων της ΚΑΠ και το 0,0001 από αυτές, δηλαδή 150 αγροτικές εταιρείες πήραν το 6% του συνόλου των επιδοτήσεων.

Στην Ισπανία, το 75% του συνόλου των επιδοτήσεων πήγε στο 16% των μεγάλων παραγωγών. Στην Ουγγαρία, το 2009, το 8 .6% του συνόλου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων πήρε το 72% των επιδοτήσεων”, λέει ο Van der Ploeg.

"Σήμερα, τα τρία πιο πιεστικά ζητήματα στην Ευρώπη είναι η συγκέντρωση, η αρπαγή της  γης και η αδυναμία των νέων ανθρώπων να διατηρήσουν ή να αποκτήσουν πρόσβαση στη γη και να πάρουν μέρος στην αειφόρο γεωργία, ένα τρίγωνο ζητημάτων αλληλένδετων και πολύ σχετικό με αυτό που παρατηρείται σήμερα στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Ασία".

Η μελέτη αναφέρει ότι, όπως σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, έτσι  και στην Ευρώπη υπάρχει μια έντονη αντίθεση στην αρπαγή της γης.

Υπάρχουν αναφορές για κοινότητες που προχωρούν σε καταλήψεις γης. Στην Ανδαλουσία, ακτήμονες αγρότες καταλαμβάνουν και καλλιεργούν τη γη συλλογικά.

Στη Βιέννη, οι νέοι καλλιεργούν τη γη σε εύφορα εδάφη της πόλης.

“Τη γη πρέπει να την δούμε και πάλι σαν κοινό αγαθό. Πρέπει να μειώσουμε την εμπορευματοποίηση της και να προωθήσουμε τη συλλογική διαχείριση αυτού του κοινού αγαθού από το οποίο εξαρτιόμαστε όλοι, δήλωσε ο Jeanne Verlinden  του Ευρωπαϊκού Συντονιστικού της Via Campesina. Θα πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στη χρήση της γης στους μικρούς αγρότες και στη γεωργία παραγωγής τροφίμων, αντί να την παραδίνουμε σε ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα.