Κώστας Ράπτης: Τουρκία: Ο "βρώμικος πόλεμος" δεν θα τελειώσει σύντομα

Τουρκία: Ο "βρώμικος πόλεμος" δεν θα τελειώσει σύντομα

Του Κώστα Ράπτη 

[Πηγή: Capital.gr, 20/12/2013]

Στην Προύσα φαίνεται πως έχουν ιδιόμορφο χιούμορ: σε εκδήλωση διαμαρτυρίας που διοργάνωσαν στην τουρκική μεγαλούπολη την Πέμπτη, συνδικαλιστές της συνομοσπονδίας δημοσίων υπαλλήλων εκτόξευσαν κουτιά παπουτσιών εναντίον των γραφείων της κρατικής τράπεζας Halkbank, ενώ και ο βουλευτής Προύσης του αντιπολιτευόμενου Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Aykan Erdemir εμφανίσθηκε στο βήμα της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης για να λάβει τον λόγο στην συζήτηση περί προϋπολογισμού, κρατώντας ένα τέτοιο κουτί.

Προέκυψε αίφνης ένα νέο σύμβολο της διαφθοράς των Τούρκων ιθυνόντων μετά την ανακάλυψη στα σπίτια ορισμένων από τους συλληφθέντες της 17ης Δεκεμβρίου κουτιών παπουτσιών με ρευστό σε δολάρια και ευρώ – που στην περίπτωση του διοικητή της Halkbank έφθαναν ούτε λίγο ούτε πολύ τα $4,5 εκατ.

Ωστόσο η μάχη για την κάθαρση του πολιτικού προσωπικού μοιάζει να έχει ήδη χαθεί, στον βαθμό που συμφύεται με τη μάχη για την εξουσία ανάμεσα στην ηγεσία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και το ισχυρό δίκτυο του εγκατεστημένου στις ΗΠΑ ιεροκήρυκα Fethullah Gülen. Οι κοσμικοί Τούρκοι εμφανίζονται στα social media να απολαμβάνουν χαιρέκακα αυτή τη σύγκρουση που διεξάγεται εξ ολοκλήρου μεταξύ ισλαμιστών.

Όμως η πικρή πραγματικότητα είναι ότι αδυνατεί να επιλέξει κανείς ανάμεσα σε μία θρησκευτική αδελφότητα που εκμεταλλεύεται τη διείσδυσή της στους θεσμούς για να πλήξει μια εκλεγμένη κυβέρνηση και σε μία πολιτική ηγεσία η οποία στις κατηγορίες για διαφθορά απαντά με μαζική εκκαθάριση αστυνομικών διευθυντών.

Ενώ τα προσκείμενα στον Gülen φύλλα (Zaman, Taraf) καταγγέλλουν “συγκάλυψη” και δημοσιεύουν αλλεπάλληλες διαρροές από την διεξαγόμενη έρευνα, οι πιστές στον Τούρκο Πρωθυπουργό εφημερίδες (Sabah, Yeni Şafak) επιδίδονται σε αχαλίνωτη συνομωσιολογία σχετικά με τον ρόλο των γκιουλενιστών και τις σχέσεις τους με ΗΠΑ και Ισραήλ. Θα ήταν όλα αυτά απλώς ενδιαφέροντα, εάν δεν μεταφράζονταν σε αλληλοσπαραγμό των κρατικών θεσμών και δεν σήμαιναν ότι και οι δύο πλευρές έχουν αποφασίσει να συνεχίσουν τη σύγκρουση μέχρι τέλους.

Η κατάσταση είναι απολύτως ρευστή στον βαθμό που δεν έχει ακόμη διαβιβασθεί προς την Τουρκική Εθνοσυνέλευση αίτημα για άρση της ασυλίας των φερόμενων ως εμπλεκόμενων υπουργών (Εσωτερικών, Περιβάλλοντος, Οικονομίας, Ευρωπαϊκών Υποθέσεων), αλλά και ο Tayyip Erdoğan δεν προχωρά σε απομάκρυνσή τους από το υπουργικό συμβούλιο.

Ως ηγέτης που στηρίζεται στο 50% του εκλογικού σώματος, ο Erdoğan είναι ο ισχυρός πόλος της σύγκρουσης – αλλά και αυτός που έχει τα περισσότερα να χάσει.
Έχοντας μεταθέσει τη συζήτηση εξ ολοκλήρου σε ό,τι ο ίδιος αποκάλεσε “βρώμικο πόλεμο” κατά της κυβέρνησής του από ένα “κράτος μέσα στο κράτος”, ο Τούρκος πρωθυπουργός μοιάζει να στηρίζει πλήρως τους υπουργούς του, θεωρώντας ότι λειτουργούν ως ανάχωμα για τον ίδιο. Τα δημοσιεύματα που θέλουν την ανάκριση να επεκτείνεται και σε μέλη της οικογένειας Erdoğan δεν είναι ακόμη σαφές εάν εκφράζουν κάτι περισσότερο από ευσεβείς πόθους. Σε περίπτωση όμως που επαληθευτούν, το καταγγελλόμενο σχέδιο για “ένα ΑΚΡ χωρίς τον Erdoğan” θα έχει κερδίσει έδαφος.

Ήδη την Πέμπτη ο Πρωθυπουργός έγινε δεκτός από τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας Abdullah Gül (το μόνο παράγοντα της δημόσιας ζωής που βγαίνει αλώβητος από την αναταραχή και βλέπει μάλιστα να ενισχύονται οι σχεδιασμοί του για επιστροφή στην ενεργό πολιτική με τη λήξη της θητείας του τον Αύγουστο), χωρίς να υπάρξουν δηλώσεις. Προγραμματίζεται επίσης η παράθεση δείπνου από τον Τούρκο Πρωθυπουργό στην Κοινοβουλευτική του ομάδα, με την ευκαιρία της λήξης της κοινοβουλευτικής διαδικασίας για την έγκριση του νέου προϋπολογισμού.

Κάποια σενάρια θέλουν τον Erdoğan να προχωρά το Σαββατοκύριακο σε ριζικό ανασχηματισμό της κυβέρνησής του, με την επίκληση των δημοτικών εκλογών του Μαρτίου, όπου θα θέσουν υποψηφιότητα ορισμένοι υπουργοί. Τα ίδια σενάρια φέρουν ως πιθανό αντικαταστάτη του υπουργού Εξωτερικών τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Hakan Findan, νέο ισχυρό άνδρα του άμεσου περιβάλλοντος του Erdoğan και “κόκκινο πανί” για την αδελφότητα του Gülen, αλλά και κύκλους των ΗΠΑ που τον έχουν κατονομάσει σε δημοσιεύματα ως υπεύθυνο για την διοχέτευση στο Ιράν στοιχείων εις βάρος του Ισραήλ.

Σε κάθε περίπτωση, ο “διεθνής παράγων” αρχίζει να εκδηλώνεται περισσότερο. Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Άγκυρα Francis Ricciardone συναντήθηκε για 75 λεπτά με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kemal Kılıçdaroğlu και αμέσως μετά τόνισε σε δηλώσεις του τη σημασία της διαφάνειας για τις σύγχρονες δημοκρατίες. Ο εκπρόσωπος του Επιτρόπου Διεύρυνσης της Κομισιόν Štefan Füle, τόνισε την ανάγκη να εξασφαλισθούν οι εγγυήσεις ανεξαρτησίας και αμεροληψίας της δικαστικής έρευνας” ενώ η οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια ζήτησε από τους καταγγελλόμενους αξιωματούχους να παραιτηθούν για να διευκολύνουν την έρευνα και τόνισε ότι η ταχεία και εις βάθος διαλεύκανση των συγκεκριμένων υποθέσεων έχει μεγάλη σημασία για το παρόν και το μέλλον της Τουρκίας. Υπενθυμίζεται ότι για το 2013 η Τουρκία κατετάγη 53η μεταξύ 177 χωρών στον Corruption Perceptions Index που καταρτίζει η Διεθνής Διαφάνεια.