Απόστολος Διαμαντής: Οι εχθροί της μνήμης

Οι εχθροί της μνήμης

του Απόστολου Διαμαντή

[Πηγή: protagon.gr, 28/10/2013]

Εμφανίστηκε και πάλι, όπως γίνεται τακτικά σε κάθε εθνική επέτειο, η φανατισμένη παράταξη της λήθης, οι εχθροί της μνήμης. Και έθεσαν εκ νέου το φλέγον θέμα των παρελάσεων στις εθνικές επετείους. Τα επιχειρήματα είναι σχεδόν παιδικά και, επομένως, δόλια: δεν πρέπει, λέει, να γίνονται παρελάσεις, διότι δεν πρέπει να τιμούμε πολέμους, αλλά να επιδιώκουμε την ειρήνη!

Σοβαρά; Και ήταν η Ελλάδα του '40 που επεδίωξε τον πόλεμο; Ήταν, βεβαίως, η Ελλάδα του 1821 που τον επεδίωξε. Σωστό. Αλλά τι ακριβώς θέλουν να μας πουν οι δημοσιολόγοι αυτοί, που δήθεν ενδιαφέρονται για τον εκσυγχρονισμό του κράτους; Ότι έπρεπε να παραμείνουμε στο οθωμανικό καθεστώς, ώστε να μην κάνουμε πόλεμο; Ότι έπρεπε ο Μεταξάς να δεχθεί την ιταλική διέλευση και κατοχή, για να μη γίνει πόλεμος;

Προφανώς αυτό θέλουν να πουν, κατά βάθος. Είναι οι ίδιοι που παρουσιάζουν την τουρκοκρατία ως «οθωμανική περίοδο», ως μια ουδέτερη δηλαδή εποχή αρμονικής συμβίωσης χριστιανών και μουσουλμάνων! Αυτός ο φανατισμένος φιλοτουρκισμός, ο συνωστισμός της Σμύρνης, δηλαδή, έχει φυσικά ιδιαίτερη πολιτική στόχευση: να εξοβελιστεί η ιστορική μνήμη, ώστε να διευκολυνθεί η παραχώρηση εκ μέρους της Ελλάδας ζωτικού εθνικού χώρου, ενόψει της ανάδειξης μιας κυρίαρχης Τουρκίας στα Βαλκάνια. Μάλιστα, έχουν φτιάξει και τουρκο-ελληνικές επιτροπές συγγραφής ιστορικών σχολικών βιβλίων, που διαγράφουν την ιστορική μνήμη. Έφτιαξαν, δηλαδή, μια επίσημη κρατική ιστορία κατά παραγγελίαν! Μέλη αυτών των επιτροπών είναι και οι περισσότεροι από τους «ιστορικούς» που τακτικά αρθρογραφούν και εναντίον των παρελάσεων.

Αλλά, επίσης, υπάρχει και μια ευρύτερη πολιτική και οικονομική στόχευση: να διευκολυνθεί ο στρατηγικός σχεδιασμός ομογενοποίησης της Ευρώπης και εξάλειψης των εθνικών ταυτοτήτων. Εξάλλου, πρόθυμοι μεταπράτες «ιστορικοί» πάντα θα υπάρχουν, για να υλοποιούν τέτοιες γενικές πολιτικές στοχεύσεις και να λαμβάνουν πολιτικά αξιώματα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως σ’ όλη αυτή τη μεταπολιτευτική επίθεση των ιστορικών αυτών εναντίον της εθνικής μνήμης, πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισαν τα Πολιτιστικά Ιδρύματα των τραπεζών.

Ποια είναι η γενική πολιτική στόχευση; Μια στρατηγική ομογενοποίησης της αγοράς, την οποία προφανώς εμποδίζει η εθνική παράμετρος. Την εμποδίζει η ιστορική μνήμη. Διότι είναι πολύ δύσκολο για έναν Γάλλο να δεχθεί τη γερμανική διοίκηση. Γι’ αυτό και την απέρριψε μετ’ επαίνων το 2005 και ουσιαστικά έθαψε οριστικά το σχέδιο διάλυσης του γαλλικού εθνικού κράτους. Είναι δύσκολο για έναν Άγγλο να θέσει τη χώρα και τον λαό πίσω από μια υπερεθνική συσσωμάτωση και γι’ αυτό οι Άγγλοι, σαν σοβαρό έθνος που είναι, ποτέ δεν θα συμφωνήσουν στα επεκτατικά σχέδια της Μέρκελ. Και είναι επίσης δύσκολο για έναν Έλληνα να ξεχάσει τις μεγάλες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας του, την Επανάσταση του 1821 και τη γενναία αντίσταση στις δυνάμεις του άξονα το 1940, να δεχθεί δηλαδή τον βιασμό της ιστορικής του μνήμης.

Τι είναι μνήμη; Τι είναι η Ιστορία; Το είπε σωστά ο Ζαμπέλιος, πριν καν το πουν οι μεγάλοι σύγχρονοι ιστορικοί: «Αλλ’ όμως που της όντως εθνικής Ιστορίας η κοιτίς; Που πρώτον ηχεί της Κλειούς η σάλπιγξ; Εν μέσω του ψιθύρου των όχλων… οσάκις κυροί ο λαός, ο αυτουργός και μάρτυς και νόμιμος ούτος δικαστής των εξιστορουμένων».

Ο λαός λοιπόν έχει αποδεχθεί τον εορτασμό αυτών των εθνικών επετείων με τη μορφή των παρελάσεων. Αυτή είναι μια αποφασισμένη λαϊκή πεποίθηση. Και αυτό είναι δική του υπόθεση. Το ποιος πρώτος αποφάσισε τις παρελάσεις, εάν ήταν ο Μεταξάς ή ο Βελουχιώτης, αυτό δεν έχει καμία σημασία. Εξάλλου, πού ακριβώς είναι το πρόβλημα; Ο Μεταξάς δεν αποφάσισε και τον πόλεμο; Μαζί του δεν συμπαρατάχθηκε και το ΚΚΕ; Ποιος είναι αυτός που έχει σήμερα το ηθικό ανάστημα, που τολμάει δηλαδή να δηλώνει ότι πρέπει να καταργηθούν οι παρελάσεις, χωρίς να ρωτήσει κανέναν; Και πολύ περισσότερο ποιος είναι ο Κουράκης που λέει ότι θα τις καταργήσει ως κυβέρνηση με το έτσι θέλω; Ο Εμβέρ Χόντζα είναι;

Δεν είναι. Και κανένας δεν πρόκειται να ρωτήσει τον Κουράκη ή άλλον, για το αν οι Έλληνες θα κάνουν ή όχι παρελάσεις. Το ύστατο επιχείρημα στρεψοδικίας είναι ότι οι παρελάσεις δεν είναι κάτι το πολιτισμένο. Και οι Γάλλοι γιατί κάνουν παρελάσεις; Οι Άγγλοι γιατί; Είναι απολίτιστοι; Και ο μόνος πολιτισμένος είναι ο Κουράκης με τη Ρεπούση;

Νομίζω ότι το ζήτημα αυτό, όσο δευτερεύον και αν μοιάζει, αναδεικνύει την ουσία ενός σοβαρού ζητήματος: αυτοί που μιλάνε για δήθεν ουδέτερη ιστορία, για δήθεν «επιστημονική» ιστορία, υποτάσσουν την Ιστορία με τον χειρότερο τρόπο σε συγκεκριμένες πολιτικές στοχεύσεις. Είναι οι ίδιοι ακριβώς που λένε ότι οι παρελάσεις στις εθνικές μας επετείους πρέπει να καταργηθούν ως ξεπερασμένες και αντιδραστικές.

Οι στρατιωτικές παρελάσεις είναι μια συμβολική ανάκληση μεγάλων πολεμικών στιγμών του έθνους. Τι είναι ο πόλεμος; Το είπε έξοχα ο Ιωάννης Συκουτρής: «Ως τώρα δεν έχει ευρεθή άλλη μορφή ομαδικής αυτοθυσίας. Eίναι η μόνη περίπτωσις (ο πόλεμος), που ένας λαός ολόκληρος αποδεικνύει, εις μίαν υπερέντασιν και συνοχήν των φυσικών και ηθικών του δυνάμεων, εμπράκτως και με θυσίας αληθινάς την πίστιν του, ότι υπάρχουν αξίαι που στέκονται πολύ υψηλότερα από την πρωταρχικήν και άμεσον αξίαν: τη ζωήν. Eίναι μικρόν αυτό- από πνευματικής καθαρώς απόψεως, εννοώ, όχι από την άποψιν της πολιτικής σκοπιμότητος;».

Ο Απόστολος Διαμαντής είναι πανεπιστημιακός και συγγραφέας