«Xάρτη εξόδου από το Μνημόνιο» θα βαφτίσουν το νέο Μεσοπρόθεσμο

«Xάρτη εξόδου από το Μνημόνιο» θα βαφτίσουν το νέο Μεσοπρόθεσμο

Περισσότερους φόρους κατά 2,6 δισ. ευρώ και νέες μεγάλες περικοπές σε όλα τα κονδύλια του κράτους περιλαμβάνει το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής για την περίοδο 2014-2017

Σε καθεστώς αυστηρής λιτότητας θα μπουν τα υπουργεία Εργασίας, Παιδείας, Υγείας και Εθνικής Αμυνας. Την ίδια στιγμή υπάρχει προγραμματισμός για νέες αυξήσεις στα ανταποδοτικά τέλη των δήμων έτσι ώστε να αυξηθούν τα έσοδά τους

Του Μάριου Χριστοδούλου

[Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών, 18/10/2013]

Σε «ορθοπεταλιά» για τέσσερα ακόμη χρόνια μπαίνουν τα ελληνικά νοικοκυριά με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) της περιόδου 2014–2017.

Αυτό προβλέπει περισσότερους φόρους κατά 2,6 δισ. ευρώ από την έμμεση φορολογία (κυρίως από τους ΕΦΚ σε καύσιμα και ποτά αλλά και από τον ΦΠΑ) και τα ανταποδοτικά τέλη των δήμων, αλλά και νέες μεγάλες μειώσεις σε όλα τα κονδύλια του κράτους.

Το νέο Μεσοπρόθεσμο, που η κυβέρνηση θα το παρουσιάσει ως τον νέο «χάρτη εξόδου από το Μνημόνιο και την οικονομική κρίση», βάζει σε καθεστώς… αυστηρής δίαιτας το Δημόσιο ώστε να συμβάλει με 5,5 δισ. ευρώ στην κάλυψη του δημοσιονομικού «κενού». Ουσιαστικά, οι συζητήσεις της κυβέρνησης με τους δανειστές για το νέο Μεσοπρόθεσμο ξεκινούν από τα 8,1 δισ. ευρώ (5,5 δισ. ευρώ +2,6 δισ. ευρώ) που αποτελεί το βασικό σενάριο του προγράμματος. Στην τετραετία 2014–2017 προβλέπονται πρόσθετες περικοπές δαπανών άνω του 1 δισ. ευρώ ανά έτος, σε υπουργεία, ΟΤΑ, ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία και γενικά σε όλους τους φορείς που «σιτίζονται» από τον κρατικό προϋπολογισμό. Μόνον από το «ψαλίδι» των πιστώσεων στα υπουργεία η κυβέρνηση στοχεύει σε μια εξοικονόμηση δαπανών που θα φτάσει τα 2 δισ. ευρώ στο τέλος της περιόδου.

Σύμφωνα με πληροφορίες, από τα 17 υπουργεία 4 είναι αυτά τα οποία μπαίνουν σε καθεστώς αυστηρής λιτότητας. Πρόκειται για το Εργασίας, το Παιδείας, το Υγείας και το Εθνικής Αμυνας, των οποίων τα κονδύλια «ψαλιδίζονται» κατά 1,4 δισ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο βάρος αυτής της προσαρμογής θα σηκώσει το υπουργείο Εργασίας που θα πρέπει να μειώσει κατά 754 εκατ. ευρώ τις δαπάνες του έως το 2017 στα 11,4 δισ. ευρώ από 12,1 δισ. ευρώ που θα ανέλθουν το 2014. Ακολουθεί το Παιδείας με περικοπές 440 εκατ. ευρώ, οι οποίες θα προέλθουν από το κλείσιμο Πανεπιστημίων και σχολών ΑΕΙ και από το «κύμα» της διαθεσιμότητας που θα «σαρώσει» την εκπαιδευτική κοινότητα. Στην αμέσως επόμενη θέση βρίσκεται το υπουργείο Υγείας, το οποίο θα πρέπει να ανταποκριθεί σε ένα νέο νυστέρι των δαπανών του κατά 116 εκατ. ευρώ προκειμένου να μην ξεπεράσουν το «πλαφόν» των 4,3 δισ. ευρώ που έχει ορίσει η τρόικα στην εκπνοή του Μεσοπρόθεσμου. Από τον «συνήθη ύποπτο» που δεν είναι άλλο από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας ζητούνται περικοπές 116 εκατ. ευρώ κυρίως από το μέτωπο των εξοπλιστικών προγραμμάτων, ενώ 58,4 εκατ. ευρώ θα αφαιρεθούν από τις πιστώσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Οι δημόσιες επενδύσεις

Από τη «μέγγενη» νέου Μεσοπρόθεσμου δεν θα γλιτώσουν και οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων οι οποίες στην τετραετία 2014-2017 μειώνονται κατά 310 εκατ. ευρώ στα 6,690 δισ. ευρώ από 7 δισ. ευρώ το 2014.

Το 2015 προβλέπεται να διατεθούν στην αγορά επενδυτικοί πόροι ύψους 6,9 δισ. ευρώ και 6,7 δισ. ευρώ το 2016.

Σε ό,τι αφορά την κατανομή αυτών των κονδυλίων, τα 5,6 δισ. ευρώ θα απορροφήσουν τα υπουργεία και το υπόλοιπο κομμάτι 1,1 δισ. ευρώ θα μοιραστούν οι υπόλοιποι φορείς.

Από τα υπουργεία τη «μερίδα του λέοντος» θα λαμβάνει καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσοπρόθεσμου το Ανάπτυξης, το οποίο θα έχει στη διάθεση του ένα ποσό 3,6 δισ. ευρώ για το 2015, 3,3 δισ. ευρώ για το 2016 και άλλα 3,3 δισ. ευρώ για το 2017. Εκτός από τις περικοπές στις δαπάνες, το νέο Μεσοπρόθεσμο προβλέπει και σημαντικές αυξήσεις φόρων. Τα καθαρά έσοδα από την έμμεση φορολογία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,6 δισ. ευρώ στα 23,1 δισ. ευρώ από 20,5 δισ. ευρώ το 2014. Αυτά θα προέλθουν μέσα από νέες αυξήσεις που θα γίνουν στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, κυρίως σε καύσιμα και ποτά, και κατάργηση των προνομιακών καθεστώτων του ΦΠΑ.

Την ίδια στιγμή υπάρχει προγραμματισμός για νέες αυξήσεις στα ανταποδοτικά τέλη των δήμων έτσι ώστε να αυξηθούν τα έσοδά τους προκειμένου να φτάσουν στα 7,1 δισ. ευρώ το 2017 από 6,7 δισ. ευρώ το 2014.

Από τις αυξήσεις σε αυτά τα τέλη ωφελημένος θα βγει και ο προϋπολογισμός, αφού ένα ποσό ύψους 750 εκατ. ευρώ τον χρόνο ή 3 δισ. ευρώ στην τετραετία είναι υποχρεωμένοι οι δήμοι να το αποδίδουν στο Γενικό Λογιστήριο. Στο νέο Μεσοπρόθεσμο η κυβέρνηση έχει αφήσει ακόμη ανοιχτό το κομμάτι με το δημοσιονομικό «κενό» για τη διετία 2015–2016 που φτάνει τα 6,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τη νεότερη εκτίμηση του ΔΝΤ, αφού θα αποτελέσει το βασικό κεφάλαιο των συζητήσεων που θα γίνουν με την τρόικα.

Αλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που προκύπτουν από το βασικό σενάριο του Μεσοπρόθεσμου είναι ότι:

• Η ιδιωτική κατανάλωση θα αρχίσει να ανεβάζει ταχύτητα από το 2015 με ρυθμό 1,6-1,7%, ενώ η δημόσια θα βρεθεί σε θετικό πρόσημο το 2017, γεγονός το οποίο είναι ενδεικτικό της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης.

• Το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές θα φτάσει στα 186 δισ. ευρώ το 2015, στα 195 δισ. ευρώ το 2016 και πάνω από το ψυχολογικό «φράγμα» των 200 δισ. ευρώ το 2017 στα 205 δισ. ευρώ

• Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου (κατασκευές, εξοπλισμός) θα αρχίσουν να κινούνται από το 2014 ανοδικά για να φτάσουν στο 11,5% το 2015 και στο 14,9% το 2016.

• Η τελική εγχώρια ζήτηση εκτιμάται ότι θα αρχίσει να ενισχύεται από το 2015 σε ποσοστό 2% και θα φτάσει στο 4% τα επόμενα δύο χρόνια.

• Οι δαπάνες για καταπτώσεις εγγυήσεων θα παρουσιάσουν σημαντική άνοδο τα επόμενα χρόνια. Από τα 700 εκατ. ευρώ προβλέπεται να αυξηθούν κατά 437 εκατ. ευρώ στο 1,137 δισ. ευρώ το 2017, εντείνοντας έτσι την ασφυξία στον προϋπολογισμό.