Γιάννης Τόλιος: Το μέλλον των περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης

Το μέλλον των περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης

Του Γιάννη Τόλιου*

[Πηγή: left.gr, 24/04/2013]

Τα τελευταία χρόνια ο ελληνικό λαός βιώνει μέτρα και πολιτικές που τον έχουν φέρει στην εξώπορτα του Άδη. Μεγάλη ευθύνη, εκτός από τις ελληνικές κυβερνήσεις, έχει η ηγετική ελίτ της ευρωζώνης, κυρίως της Γερμανίας, που επιβάλλει τις μνημονιακές πολιτικές της τρόϊκα. Έχει διαφανεί πλέον ότι η ευρωζώνη είναι «προβληματική» όχι μόνο με όρους «λαών και εργαζόμενων», αλλά και με όρους καπιταλιστικής ολοκλήρωσης. Επίσης αναγνωρίζεται ότι ήταν λάθος η συμμετοχής της Ελλάδας στην ΟΝΕ, για την οποία ο ελληνικός λαός ουδέποτε ρωτήθηκε.

Το οικοδόμημα της Ευρωζώνης λόγω αρχιτεκτονικής δεν μεταρρυθμίζεται επ’ ωφελεία των «λαών και εργαζόμενων», αλλά μόνο ανατρέπεται και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορεί να γίνει «ένωση ισότιμης συνεργασίας των ευρωπαϊκών λαών». Η αριστερή εναλλακτική πρόταση εξόδου από την κρίση, ευθέως αμφισβητεί τα όρια της και η υλοποίηση της οδηγεί σε αποδέσμευση από αυτήν. Η ακύρωση του Μνημονίου, η εφαρμογή «μορατόριουμ» στην εξυπηρέτηση του χρέους, η εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση τραπεζών και έλεγχος ροής κεφαλαίων, η ριζοσπαστική φορολογική μεταρρύθμιση, η παραγωγική ανασυγκρότηση, η ανάκτηση ελέγχου των ΔΕΚΟ και επέκταση σε στρατηγικούς τομείς, η εφαρμογή πολυδιάστατης και ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής με όλες τις χώρες, κά, υπερβαίνουν τα όρια της, γεγονός που επιβάλλει συγκροτημένο σχέδιο αντιμετώπισης των πιέσεων και εμποδίων εφαρμογής της εναλλακτικής πολιτικής.

Η υπέρβαση της ευρωζώνης φέρνει στο προσκήνιο την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η επιστροφή χωρών στο εθνικό νόμισμα θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικές υποτιμήσεις με χαμένους τελικά τους εργαζόμενους κάθε χώρας. Πρόκειται για ρηχή θεώρηση διότι δεν κατανοεί ότι οι συναλλαγματικές διακυμάνσεις δεν διαμορφώνονται αυθαίρετα αλλά βαθύτερα καθορίζονται από την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Αντίθετα η «εσωτερική υποτίμηση» μισθών εντός της ευρωζώνης, οδηγεί σε καταστάσεις «μισθολογικού ντάμπινγκ» μεταξύ εργαζόμενων στις χώρες του ευρώ!

Από την άλλη η «εσωτερική υποτίμηση» ελάχιστα βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα σε αντίθεση με την «εξωτερική» που αποτελεί ισχυρό αμυντικό όπλο και διευκολύνει (σε συνδυασμό με άλλες πολιτικές) την ανάπτυξη, αύξηση απασχόλησης και εθνικού εισοδήματος. Αυτό γίνεται αντιληπτό με το εξής παράδειγμα. Ένα βιομηχανικό προϊόν των 10 ευρώ, με «εσωτερική υποτίμηση» μισθών 50% η τιμή του μειώνεται στα 9,25 ευρώ (μέσο εργατικό κόστος στη βιομηχανία 15%) και στην ακραία περίπτωση μείωσης μισθών κατά 100% (!), η τιμή του μειώνεται στο 8,5 ευρώ.ⁱ Αντίθετα με «εξωτερική υποτίμηση» 30% (επιστροφή στο εθνικό νόμισμα) η τιμή του μειώνεται στα 7 ευρώ (στην εγχώρια και εξωτερική αγορά). Άρα γίνεται πιο ανταγωνιστικό με θετικές επιπτώσεις στην παραγωγή, απασχόληση και ΑΕΠ.!

Η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα δεν είναι ούτε καταστροφή αλλά ούτε φάρμακο για κάθε νόσο.! Για να φανεί η «κινδυνολογία» ας θυμηθούμε ότι με εθνικό νόμισμα (δραχμή) πορευτήκαμε τις τελευταίες δεκαετίες και δεν βιώσαμε «κόλαση», παρ’ ότι υπήρξε σταθερή διολίσθηση της ισοτιμίας (30 δρχ. =1 δολ. το 1970, 367 δρχ = 1 δολ το 2001 πριν ένταξη στο ευρώ). Αντίθετα με το «σκληρό» ευρώ δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα όχι μόνο στις περιφερειακές οικονομίες αλλά ακόμα και στις ισχυρές πχ. Γαλλία και Ιταλία!

Με άλλα λόγια το εθνικό νόμισμα μπορεί στα χέρια μιας αριστερής κυβέρνησης, να γίνει σημαντικό εργαλείο προώθησης της εναλλακτικής στρατηγικής προοδευτικής εξόδου από την κρίση. Το κύριο είναι το περιεχόμενο της πολιτικής παρά η μορφή του. Για παράδειγμα ρούβλι είχε η Ρωσία επί τσάρου, ρούβλι επί Σοβιετικής Ένωσης, ρούβλι σήμερα επί Πούτιν. Όμως οι πολιτικές σε κάθε ιστορική περίοδο ήταν διαφορετικές!!!

Παρά τις όποιες δυσκολίες προκύψουν την πρώτη περίοδο επιστροφής στο εθνικό νόμισμα, το συγκεκριμένο σχέδιο είναι ασύγκριτα καλύτερο από την επιλογή της παραμονής «πάση θυσία» στο ευρώ που ακολουθεί η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ. Με τις δεσμεύσεις του Μνημονίου και των δανειακών συμβάσεων, οι πολιτικές λιτότητας θα συνεχιστούν τουλάχιστον ως το 2022, χωρίς να υπάρχει βεβαιότητα ότι το χρέος θα καταστεί «βιώσιμο» (εξοφλήσιμο), ούτε ότι ο ελληνικό λαός …θα επιβιώσει.! Ωστόσο εκτός από το καθαρά οικονομικό-κοινωνικό κόστος, το πιο σημαντικό είναι η απώλεια της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας (τις τύχες της χώρας θα διαφεντεύει η τρόϊκα). Κατά συνέπεια με απαγκίστρωση από την ευρωζώνη επιτυγχάνεται η ανάκτηση των μοχλών οικονομικής πολιτικής μαζί και το δικαίωμα «αποφασίζειν» του ελληνικού λαού, αντί μετατροπή της Ελλάδας σε «μεταμοντέρνο» γερμανικό φέουδο!

Για να γίνουν όλα αυτά απαιτούν αριστερή κυβέρνηση και πριν απ’ όλα ανάπτυξη ισχυρού κινήματος αντίστασης, αλληλεγγύης, ανατροπής, καθώς ευρύτερη συσπείρωση των αριστερών δυνάμεων στην Ελλάδα, με αναβάθμιση της κοινής δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για ένα βιώσιμο και ελπιδοφόρο μέλλον.

Email: ytolios@gmail.com

Blog: ytoliosblog.wordpress.com

i. Στην προσπάθεια σύμπτυξης του κειμένου από το συγγραφέα, στο άρθρο της «Εφημερίδας των Συντακτών» (23.4.13), γράφτηκε από παραδρομή ότι η μείωση μισθών κατά 50% θα μειώσει την τιμή του προϊόντος στα 8,5 ευρώ αντί στα 9,25 ευρώ που είναι το σωστό (σ.σ.)!   

* Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ οικονομικών και μέλος ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ

[Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών]