Μια νέα ΕΟΚ γεννιέται

Μια νέα ΕΟΚ γεννιέται

της Βενέρα Πετρόβα, RBC daily

[Πηγή: INPRECOR, 24/07/2013]

Η επιδείνωση της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη έφερε με ιδιαίτερη ένταση στην επιφάνεια τα προβλήματα της Ευρώπης, τα οποία δεν ήταν και τόσο ορατά στην περίοδο της σταθερότητας. Εγιναν όμως, εμφανέστατα, όταν η κατάσταση «ξέφυγε». Έτσι το Ευρώ, λόγω των διαφορών που υπάρχουν στις δημοσιονομικές πολιτικές που ακολουθούν τα κράτη-μέλη της ΕΕ, δεν θεωρείται πλέον ως η ιδανική ιδέα, και τα ίδια τα μέλη της ΕΕ αντιδρούν ολοένα περισσότερο στις προσπάθειες για την περαιτέρω ολοκλήρωση.

Πολλοί αναλυτές προβλέπουν την κατάρρευση της ΕΕ και την αναπόφευκτη, σε αυτήν την περίπτωση, καταστροφική ύφεση στην παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, υπάρχουν και ορισμένοι που πιστεύουν ότι για να ξεπεραστεί η κρίση στην ευρωζώνη, απαιτείται ένα νέο επίπεδο ολοκλήρωσης. Η δημιουργία μιας συνομοσπονδίας, των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης.

Στα βήματα της ΕΟΚ!

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, προωθείται η ενοποίηση και ολοκλήρωση άλλων οντοτήτων. Ειδικότερα της Ευρασίας. Ηδη, με πρωτοβουλία της Ρωσίας, έγιναν τα πρώτα βήματα, όπως η δημιουργία της τελωνειακής ένωσης (ΤΕ) και η λειτουργία του Ενιαίου Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) με συμμετοχή τριών χωρών: Της Ρωσίας, του Καζακστάν και της Λευκορωσίας. Το επόμενο στάδιο θα πρέπει να είναι η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (ΕΟΚ), η οποία θα γίνει πράξη το πιθανότερο σε 2,5 χρόνια. Κι’ όλα αυτά γίνονται στο φόντο μιας Ενωμένης Ευρώπης που οι συνεκτικές «ραφές» της, ανοίγουν. Γιατί λοιπόν η Ρωσία, βλέποντας τις ανησυχητικές εξελίξεις στη γειτονιά της, δεν αποκηρύσσει την ιδέα της επόμενης φάσης ενοποίησης με τους συμμάχους της; Πιστεύει, ότι αυτή δεν θα επαναλάβει τα ίδια λάθη, ή θεωρεί την περαιτέρω ολοκλήρωση σαν μια αναπόφευκτη διαδικασία;

Στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, σε αντίθεση με την ΕΕ, κανείς δεν θα αγοράσει γουρούνι στο σακί, είχε δηλώσει ο σημερινός πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ενώ ήταν ακόμα Πρόεδρος. «Τα κράτη που συμμετέχουν στο ευρασιατικό εγχείρημα, μας είναι γνωστά. Δεν είναι ένα συνονθύλευμα διαφορετικών χωρών, αλλά τρεις χώρες που είχαν κοινή ιστορία, κοινό παρελθόν και αναπτύχθηκαν στη βάση ενός παρόμοιου σεναρίου. Και δεν ξεκινούν από ένα διαφορετικό οικονομικό επίπεδο, αλλά βρίσκονται στην ίδια αφετηρία», εξήγησε ο πρωθυπουργός της Ρωσίας.

Όσον αφορά στην ΕΕ, σε αυτήν εντάχθηκαν χώρες με πολύ διαφορετικές οικονομικές δυνατότητες και οι αρχικές συνθήκες ήταν για όλες σχεδόν τις υποψήφιες χώρες,  διαφορετικές. «Μέρος του προβλήματος της Ευρωζώνης είναι ότι σε αυτήν ανήκουν χώρες που διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Από το μέγεθος του δημόσιου χρέους, το ύψος του πληθωρισμού, το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης, μέχρι το κατά πόσο έχουν ισοσκελισμένους  προϋπολογισμούς, από το στάδιο ακόμα του σχεδιασμού του», είπε ο ανώτερος αναλυτής της IG «Nord Capital», Μαξίμ Ζάϊτσεφ. Σαν αποτέλεσμα, τα ισχυρά κράτη «τραβάνε» τις ασθενέστερες οικονομικά χώρες, διαθέτοντας τεράστια ποσά στους «αουτσάϊντερ», για να μπορέσουν να φτάσουν οι χώρες αυτές στο επίπεδο των πιο αναπτυγμένων κρατών. Όμως, αυτό το «παιχνίδι» κράτησε λίγο και στο τέλος το χτύπημα ήρθε με εκκωφαντικό θόρυβο. Ήταν η κρίση του χρέους στην Ελλάδα.

Η «ψευδο-ολοκλήρωση».

«Σήμερα γίνεται πολύς λόγος για την κρίση, αλλά στην πραγματικότητα μόνο για κρίση της «ψευδούς» παγκοσμιοποίησης και τους κινδύνους μιας ψευδο-ολοκλήρωσης, πρέπει να μιλάμε. Όταν οι διαδικασίες εξελίσσονται φυσιολογικά, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος», λέει η υπουργός, υπεύθυνη του τομέα ολοκλήρωσης και μακροοικονομικών μεγεθών της Ευρασιατικής Οικονομικής Επιτροπής (ΕΟΕ), Τατιάνα Βαλοβάγια. Σύμφωνα με την ίδια, η σημερινή κρίση θα τελειώσει με τη δημιουργία ενός νέου οικονομικού συστήματος, στο οποίο η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, θα μπορούσε να αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις, δομικές του, μονάδες.

Σύμφωνα με τον M. Ζάϊτσεφ, από οικονομικής πλευράς μια τέτοια ολοκλήρωση για την Ρωσία, μπορεί να μην έχει και τόσο μεγάλη σημασία. Ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών της Ρωσίας με τις χώρες της ΕΟΚ είναι περίπου το 8% του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της χώρας. Από οικονομική άποψη θα ήταν πιο λογικό να προσχωρήσει η Ρωσία στην ΕΕ, η οποία αντιπροσωπεύει το μισό του εξωτερικού εμπορίου της χώρας μας, θεωρεί ο κ. Ζάιτσεφ. «Η ίδρυση της ΕΟΚ σαν ολοκληρωμένη μορφή ευρασιατικής οικονομικής ένωσης, είναι μια πολιτική απόφαση, αλλά από την άποψη της αποτελεσματικότητας, δεν μπορεί παρά να μας  οδηγήσει σε επιπρόσθετο κόστος», λέει ο αναλυτής.

Κοινό ευρασιατικό νόμισμα;

Εάν τα μέλη της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης θελήσουν να προχωρήσουν και στο επόμενο στάδιο, με την εισαγωγή ενός ενιαίου νομίσματος, είναι πιθανό ότι μια τέτοια κίνηση θα είναι το φυσικό επακόλουθο της ολοκλήρωσης τους. Τότε όμως, θα αρχίσουν τα δύσκολα για την Ρωσία.

Ομως, μια όχι απλά διακοσμητική Ευρασιατική Ενωση, όπως προβλέπει η Πρόεδρος της Άνω Βουλής της Ρωσίας, Βαλεντίνα Ματβιένκο,  ότι θα μετεξελιχθεί η ΕΟΚ, δεν θα χρειαστεί ένα κοινό νόμισμα; Το πρόβλημα είναι ότι όλες οι χώρες της οικονομικής ένωσης δεν έχουν το ίδιο οικονομικό επίπεδο. «Αν τις εντάξουμε όλες σε μια ζώνη ενιαίου νομίσματος, θα υποβαθμίσουμε σημαντικά την ποιότητα του ρώσικου ρουβλιού» είπε ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας, Αλεξέϊ Κουντρίν .

Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι η νομισματική ένωση θα πρέπει να συνοδεύεται από χρηματοοικονομική ένωση. Δηλαδή, θα πρέπει να υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί για το σύνολο της οικονομικής πολιτικής, τόσο στις δαπάνες, όσο και στις βασικές αρχές της δημοσιονομικής πολιτικής. Στην ΕΟΚ, ο κ. Κουντρίν θεωρεί ότι η Ρωσία είναι αυτή που θα πρέπει να θέσει επακριβώς τις αρχές της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Αυτό σημαίνει ότι αναπόφευκτα θα υπάρξουν συγκρούσεις λόγω του κρίσιμου θέματος, ποιος θα πληρώνει και για ποιον. Επίσης, τα άλλα κράτη θα συμμορφώνονται με τους αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς; Διότι, σε αντίθεση με τη χώρα μας, τα άλλα κράτη βρίσκονται σε μια μεταβατική φάση, την οποία η Ρωσία έχει ήδη ξεπεράσει σε μεγάλο βαθμό.

Ο υπουργός Εμπορίου της ΕΟΕ, Αντρέι Σλέπνεφ, σημειώνει ότι στη διαδρομή για την υλοποίηση της ιδέας του κοινού νομίσματος, υπάρχουν μια σειρά από θεμελιώδη προβλήματα. Το σημαντικότερο είναι ότι με την αύξηση των τιμών του πετρελαίου, ενισχύεται το νόμισμα της Ρωσίας και του Καζακστάν, αφού και οι δύο χώρες είναι παραγωγοί του μαύρου χρυσού. «Την ίδια στιγμή, το νόμισμα της Λευκορωσίας, ως χώρα καταναλωτής πετρελαίου, θα πρέπει θεωρητικά, να “φθηνύνει”. Αν όμως εισαγάγουμε το κοινό νόμισμα, αρχίζουμε να στέλνουμε λάθος μηνύματα. Για παράδειγμα, η τιμή του πετρελαίου θα αρχίσει να αυξάνεται και οικονομία της Λευκορωσίας θα υποστεί διπλό σοκ. Πρώτον, θα υποστεί μεγάλους κραδασμούς η οικονομία της από το ακριβό πετρέλαιο και το δεύτερο σόκ θα το υποστεί με τη μορφή της ανατίμησης του νομίσματός της», λέει ο Α. Σλέπνεφ.

Τι να κάνουμε.

Η εισαγωγή του κοινού νομίσματος θα πρέπει να είναι επωφελής για όλους τους μετέχοντες της Ευρασιατικής Ένωσης και να προάγει την ευημερία του πληθυσμού. Και βέβαια, η απόφαση δεν θα πρέπει να αφήνει υπονοούμενα ότι προέρχεται από τα πάνω, ή ότι αποτελεί αναγκαστική εντολή της Μόσχας. Θα είναι το ρώσικο ρούβλι το κοινό νόμισμα ή θα έχουμε μια νέα κοινή νομισματική μονάδα; Το θέμα είναι υπό συζήτηση.

Και αν η θεσμική, οικονομική ενδυνάμωση της περιφερειακής ολοκλήρωσης δεν προχωρήσει πιο μακριά; Τότε ελπίζουμε ότι η ιδέα της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης θα αποβεί επιτυχής και όλοι οι συμμετέχοντες στο εγχείρημα, τελικά, θα ωφεληθούν. Η ΕΕ, παρά τις διαφορές μεταξύ των μελών της, ωφελήθηκε από την ολοκλήρωση, και η ενοποίηση των 17 χωρών στη ζώνη του ευρώ επέτρεψε τη δημιουργία της δεύτερης μεγαλύτερης (μετά τις ΗΠΑ), οικονομίας στον κόσμο.

Το άρθρο αναλυτικότερα στην ιστοσελίδα RBC daily.

Διαβάστε επίσης
Η Ευρασιατική και η Ευρωπαϊκή Ενωση

Πηγή: rbth.gr