Κινδυνεύει η Αίγυπτος με τη μοίρα της Αλγερίας;

Κινδυνεύει η Αίγυπτος με τη μοίρα της Αλγερίας;

Του Κώστα Ράπτη

[Πηγή: Capital.gr, 26/07/2013]

H “30ή Ιουνίου”, οπότε διοργανώθηκαν οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην αιγυπτιακή ιστορία, σε κορύφωση της πρωτοβουλίας συλλογής εκατομμυρίων υπογραφών για την ανάκληση του ισλαμιστή προέδρου Morsi, αποτελεί την ημερομηνία αναφοράς για όσους υποστηρίζουν ότι στην Αίγυπτο συνεχίζεται η “Επανάσταση”. Η “3η Ιουλίου”, οπότε ο στρατός υπό τον στρατηγό Sisi προχώρησε στην καθαίρεση του Morsi και την σύλληψη τόσο του πρώην προέδρου όσο και εκατοντάδων άλλων στελεχών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, αποτελεί την ημερομηνία αναφοράς όσων κάνουν λόγο για “πραξικόπημα”. Ωστόσο, κρισιμότερη από όλες τις ημερομηνίες προβάλλει η 26η Ιουλίου, οπότε ως βαθύτερη ουσία των εξελίξεων στη γειτονική μας χώρα κινδυνεύει να αποδειχθεί ο “εμφύλιος πόλεμος”.

Οι επιρρεπείς στους παραλληλισμούς αναπόφευκτα ανακαλούν το προηγούμενο της Αλγερίας, όπου η ακύρωση από τον στρατό το εκλογικού αποτελέσματος του 1991, που έδινε τη νίκη στους ισλαμιστές, εγκαινίασε έναν υπερδεκαετή βρώμικο πόλεμο με σχεδόν 200.000 νεκρούς (σε συνολικό πληθυσμό 25 εκατομμυρίων).

Στην περίπτωση της Αιγύπτου εντυπωσιάζει ασφαλώς το γεγονός ότι ο στρατηγός Sisi με ομιλία του την Τετάρτη σε τελετή αποφοίτησης αξιωματικών (η οποία υπερπροβλήθηκε από τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης) καλεί τον λαό να διαδηλώσει μαζικά μετά την προσευχή της Παρασκευής ώστε να δώσει στον στρατό την “εντολή” να “τερματίσει τη βία και την τρομοκρατία”. Πολύ περισσότερο όμως από αυτή την ιδιότυπη συνεργασία στρατού και “πεζοδρομίου” εντυπωσιάζει (και προοιωνίζεται τα χειρότερα) η αντιτρομοκρατική ρητορική που έχει υιοθετηθεί έναντι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Είναι σαφές ότι ο στρατός επιδιώκει να σφραγίσει αμετάκλητα τις περαιτέρω εξελίξεις και να στερήσει από την Μουσουλμανική Αδελφότητα οποιαδήποτε δυνατότητα μάχης χαρακωμάτων - εξ ού και το τελεσίγραφο που της απηύθυνε για αποδοχή μέχρι το απόγευμα του Σαββάτου του πολιτικού “οδικού χάρτη” ο οποίος προβλέπει εκπόνηση νέου Συντάγματος και διεξαγωγή νέων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών εντός του 2014.

Ωστόσο, περιγράφοντας την Μουσουλμανική Αδελφότητα ως φορέα “τρομοκρατίας” απέναντι στην οποία ορθώνεται πανεθνική πανστρατιά, της στερεί οποιοδήποτε χώρο στο σκηνικό της επόμενης ημέρας, στρέφοντας αναπόφευκτα τα πιο αφοσιωμένα ή ριζοσπαστικά μέλη της στις “δυναμικές λύσεις”.

Αυτή η ιδιόμορφη στρατηγική της έντασης είχε γίνει σαφής και πριν από το διάγγελμα Sisi, καθώς η “βία” στην οποία αναφέρεται ο στρατηγός πρωτίστως αφορούσε αιματηρές (και αδιευκρίνιστης πατρότητας) επιθέσεις εναντίον των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, σαν κάποιος να επείγεται να την εξωθήσει στην επιλογή της ένοπλης σύγκρουσης.

Παράλληλα, σημειώθηκαν οι πρώτες επιθέσεις εναντίον κρατικών στόχων (έκρηξη με έναν νεκρό σε αστυνομικό τμήμα στη Μανσούρα, απόπειρα κατάληψης από διαδηλωτές του αεροδρομίου του Λούξορ), ενώ στη Χερσόνησο του Σινά, όπου δραστηριοποιούνται τα τελευταία χρόνια ισλαμιστές Βεδουϊνοι και ο έλεγχος της αραιοκατοικημένης περιοχής από το κράτος είναι χαλαρός, ένας αξιωματικός και ένας οπλίτης έχασαν τη ζωή τους όταν ένοπλοι επιτέθηκαν σε ένα οδόφραγμα κοντά στην κοινότητα Σέιχ Ζουάιντ, σε σχετικά μικρή απόσταση από τα σύνορα της Αιγύπτου με τη Λωρίδα της Γάζας.

Ήδη στην Αίγυπτο αρχίζει να γνωρίζει διάδοση η αντιπαλαιστινιακή ρητορική, καθώς τα γεγονότα στο Σινά περιγράφονται ως απόπειρα της οργάνωσης Χαμάς να επηρεάσει από τη Λωρίδα της Γάζας της εξελίξεις υπέρ του Morsi.

Η απροθυμία του πρώην προέδρου να υιοθετήσει σκληρότερη στάση στο Σινά εκτιμάται από αναλυτές ότι υπήρξε ο καταλύτης της διάρρηξης των δεσμών του με τον στρατό – παράλληλα, προς τα πρώτα διπλωματικά ανοίγματά του προς το Ιράν και την εμπρηστική ρητορική του περί “ιερού πολέμου” στη Συρία.

Το τοπίο επιβαρύνει περαιτέρω η διακήρυξη του πνευματικού ηγέτη της Αδελφότητας Mohammed Badie ότι η ανατροπή του Morsi υπήρξε εφάμιλλη μιας καταστροφής του ιερού της Κάαμπα στη Μέκκα, ενώ από το Κατάρ ο τηλε-ιεροκήρυκας Yussef al Qaradawi εξέδωσε φετφά εναντίον της έκκλησης του Sisi, προειδοποιώντας ότι αυτή θα οδηγήσει σε “εμφύλιο πόλεμο”. Από την άλλη πλευρά, το κίνημα Tamarod (Ανταρσία) που πρωτοστάτησε στα γεγονότα της 30ής Ιουνίου εξέφρασε την ανεπιφύλακτη ανταπόκρισή του στο διάγγελμα Sisi, ενώ η Ουάσιγκτον περιορίζεται σε εκκλήσεις προς τον αιγυπτιακό στρατό για αυτοσυγκράτηση και παραλλήλως αναβάλλει προγραμματισμένη παράδοση αεροσκαφών F-16.

Και βέβαια, ουδείς μιλά, για την συντελούμενη την ίδια ώρα κατακρήμνιση της αιγυπτιακής οικονομίας...