Περικλής Κοροβέσης: Η Συρία καίγεται: γιατί;

Η Συρία καίγεται: γιατί;

Του Περικλή Κοροβέση

[Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών, 01/09/2013]

Η Συρία είναι μια χώρα που έχει έκταση 185.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 21,1 εκατομμύρια κατοίκους. Από αυτούς τους ανθρώπους, τα 6 εκατομμύρια είναι πρόσφυγες. Τα 2 εκατομμύρια κατά κύριο λόγο βρίσκονται στις γειτονικές χώρες (Τουρκία, Ιράκ, Ιορδανία, Λίβανο και Αίγυπτο) και οι πιο τυχεροί μπόρεσαν να μπουν στο κάστρο της Ε.Ε., όπου δεν τους υποδέχθηκαν με μεγάλη χαρά, αν και είχαν όλες τις προϋποθέσεις του πολιτικού πρόσφυγα – υποχρέωση κάθε χώρας που ανήκει στον ΟΗΕ. Τα υπόλοιπα 4 εκατομμύρια είναι εσωτερικοί πρόσφυγες και ξεριζώνονται για να πάνε εκεί όπου υπάρχει λιγότερος πόλεμος. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχουν φύγει από την Καλαμάτα οι ιπτάμενες μηχανές θανάτου, τα Drones, για να κάνουν χειρουργικές επεμβάσεις στη Συρία μέσω Κύπρου ή Τουρκίας, που ίσως δημιουργήσουν έναν ακόμα μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων. Ενα, δύο εκατομμύρια ακόμα; Αγνωστο.

Ο Αντώνιο Γκουτιέρες, ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, σε μια πρόσφατη συνέντευξη στον «Γκάρντιαν», υποστηρίζει πως η κατάσταση των προσφύγων της Συρίας είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια ανθρωπιστική κρίση. Είναι η μεγαλύτερη έξοδος που έχει γίνει τα τελευταία σαράντα χρόνια. Δεν είναι σίγουρο πως αυτοί οι πρόσφυγες θα μπορέσουν να γυρίσουν πίσω στη χώρα τους. Οπως έγινε με τους Παλαιστίνιους το 1948 και το 1967, αλλάζοντας τον δημογραφικό χάρτη των γειτονικών χωρών. Οι οικονομίες των γειτόνων δεν μπορούν να τους θρέψουν. Τα έξοδα αυτά τα έχει αναλάβει ο ΟΗΕ, που και αυτός με τη σειρά του έχει τεράστιες οικονομικές δυσκολίες. Οι κυβερνήσεις δίνουν ατέλειωτο χρήμα για εξοπλισμούς και ελάχιστα ή τίποτα στα ανθρώπινα θύματα.

Για να δούμε τώρα και κάποιους αριθμούς. Οι νεκροί υπολογίζονται σε πάνω από 100.000. Στην Τουρκία έχουν καταφύγει περίπου 430.000, στον Λίβανο 640.000, στην Ιορδανία 506.000, στο Ιράκ 162.000 και στην Αίγυπτο 100.000. Η Υπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες προτείνει στις χώρες του ΟΗΕ να ανοίξουν τα σύνορά τους και να δεχτούν τους Σύρους πρόσφυγες, ακόμα και στις ΗΠΑ. Μέχρι στιγμής μόνο η Γερμανία έχει ανταποκριθεί και υποσχέθηκε πως θα δεχτεί 5.000. Στην Ελλάδα του κ. Δένδια, ομάδα υποδοχής τον προσφύγων είναι η Χρυσή Αυγή. Ασυλο δεν δίνεται σχεδόν ποτέ.

Αλλά ας κάνουμε ένα ζουμ, να δούμε πώς ζουν οι Σύροι πρόσφυγες στην Ιορδανία, στον προσφυγικό καταυλισμό του Ζαατάρι. Βρίσκεται μέσα στην έρημο με θερμοκρασία 38-42 βαθμούς Κελσίου. Εκεί υπάρχουν 150.000 άνθρωποι που ζουν σε σκηνές και σε κοντέινερ. Στην ουσία έχουν δημιουργήσει την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ιορδανίας, αλλά χωρίς την υποδομή μιας πόλης. Νερό, ηλεκτρικό, αποχέτευση, όλα αυτοσχέδια. Τα νοσοκομεία είναι εκστρατείας και τα παιδιά δεν πηγαίνουν στο σχολείο, γιατί απλά δεν υπάρχουν σχολεία. Ο,τι κάνουν εθελοντές δάσκαλοι για τα στοιχειώδη. Εκεί υπάρχουν παιδιά που έχουν δει σφαγές, μητέρες που έχουν δει τα παιδιά τους να σκοτώνονται, οικογένειες που έχουν δει τα σπίτια τους να καίγονται. Γι’ αυτά μπορούν να μιλήσουν όλοι. Αλλά δεν είναι πρόθυμοι να μιλήσουν για τους συστηματικούς βιασμούς. Ο βιασμός είναι ταυτόχρονα ένας βασανισμός και ένα πολεμικό όπλο, που χρησιμοποιείται με την έγκριση της στρατιωτικής ιεραρχίας.

Από όλη τη διεθνή εμπειρία που έχουμε για τους βιασμούς των γυναικών, αυτά τα θύματα του πολέμου είναι απρόθυμα να μιλήσουν, γιατί θα στιγματιστούν εφ’ όρου ζωής. Ακόμα και από το οικογενειακό περιβάλλον τους. Αντί να τις αντιμετωπίσουν σαν άμαχες τραυματίες, που κάθε νοσοκομείο θα άνοιγε τις πόρτες του γι’ αυτές, ενοχοποιούνται σαν να ήταν οι ίδιες που προκάλεσαν τον βιασμό τους. Το είπε, εξάλλου, και ένας εμπορικός φιλοχρήματος ζωγράφος. Αυτό που λένε τα θύματα βιασμού, είναι πως ξέρουν κάποια που βιάστηκε, αλλά σπανίως το παραδέχονται για τις ίδιες. Στη Συρία ζούμε ένα είδος ολοκαυτώματος. Πού είναι ο ευρωπαϊκός ουμανισμός; Τι κάνει η ανθρωπότητα γι’ αυτό το έγκλημα; Και πού είναι οι ευαίσθητες Ελληνίδες φεμινίστριες; Ο πόλεμος που θα αρχίσει στη Συρία δεν θα είναι εύκολος. Τρεις μεγάλες χώρες είναι αντίθετες. Κίνα, Ρωσία, Ιράν. Τι θα γίνει αν κι αυτές πάρουν μέρος στον πόλεμο;

Με απασχολεί ένα ερώτημα και δεν έχω εύκολη απάντηση. Μήπως ο λεγόμενος δυτικός πολιτισμός είναι η κατάληξη του βαρβαρισμού στον 21ο αιώνα;